Minister turystyki Chorwacji: do 2023 roku chcemy odbudować turystykę

Naszym priorytetem jest, aby sektor turystyczny w Chorwacji, jeśli chodzi o przychody, powrócił do poziomu sprzed pandemii do 2023 roku i osiągnął średnią unijną pod względem wartości dodanej brutto do 2026 roku. Stawiamy na szczepienia pracowników turystycznych i bardziej przystępne cenowo testy PCR i szybkie testy antygenowe, które goście mogą wykonać przed powrotem do domu – mówi w rozmowie z redakcją portalu WaszaTurystyka.pl, Nikolina Brnjac, Minister Turystyki i Sportu Republiki Chorwacji.

Adam Gąsior, Marzena Markowska: Jak wyglądają ostateczne wyniki chorwackiej turystyki za rok 2020 – noclegi, przyjazdy?

Nikolina Brnjac: Pomimo pandemii i licznych wyzwań, jesteśmy zadowoleni z wyników osiągniętych w 2020 roku. A te uplasowały Chorwację wśród najbardziej liderów destynacji turystycznych w basenie Morza Śródziemnego.

W obiektach komercyjnych i niekomercyjnych oraz czarterze żeglarskim zrealizowano w 2020 roku 7,8 mln przyjazdów (37 proc. wyników z 2019 roku) i 54,4 mln noclegów (50 proc. wyników z 2019 roku).

Cieszymy się, że polscy turyści pozostali naszymi lojalnymi gośćmi. W 2020 roku Republikę Chorwacji odwiedziło prawie 700 tys. polskich Gości, którzy zrealizowali ponad 4,5 mln noclegów, co stanowi 70 proc. osiągniętych wyników w porównaniu z rekordowym rokiem 2019.
Liczby te są dowodem na to, że sektor turystyczny szybko i skutecznie dostosował się do nowych okoliczności.

AG, MM: Jak Chorwacja jest przygotowana do otwarcia nowego sezonu letniego w 2021?

NB: Chorwacja jest w pełni przygotowana do rozpoczęcia ruchu turystycznego, a granice są otwarte dla zagranicznych Gości. Zapewniamy warunki bezpieczeństwa i zdrowia nie tylko turystom, ale także naszym współobywatelom i wszystkim zainteresowanym stronom w całym łańcuchu podróży.

Wdrożyliśmy projekt Safe stay in Croatia. We współpracy z Chorwackim Instytutem Zdrowia Publicznego zdefiniowaliśmy protokoły bezpieczeństwa w całym łańcuchu podróży. Projektem objęliśmy dostawców zakwaterowania, lotniska, stacje, porty morskie i mariny oraz atrakcje turystyczne. Za ich pośrednictwem zobowiązaliśmy całą branżę turystyczną do przestrzegania przyjętych regulacji. Ministerstwo Turystyki i Sportu przyznaje certyfikat Safe stay in Croatia zainteresowanym podmiotom, które spełniają jasne kryteria epidemiologiczne. Wspomniany certyfikat umożliwia naszym Gościom łatwiejszą identyfikację miejsc i podmiotów, które przyjęły krajowe i światowe standardy epidemiologiczne.

Rozpoczęliśmy również szczepienia pracowników turystycznych. Jest to część działań, dzięki którym Chorwacja stanie się bardziej bezpiecznym kierunkiem turystycznym. Szczepienie jest szczególnie ważne, biorąc pod uwagę charakter czynności wykonywanych przez pracowników branży turystycznej i liczne kontakty, które nawiązują na co dzień. Dzięki szczepieniom zmniejszamy również możliwość ewentualnego powstania ognisk chorobowych spowodowanych intensywny ruchem turystycznym.

Oprócz szczepień pracowników turystyki i projektu Safe stay in Croatia Chorwacja podjęła również inne działania. Są to między innymi bardziej przystępne cenowo testy PCR i szybkie testy antygenowe, które Goście mogą wykonać przed powrotem do domu. Rozpoczęliśmy już otwieranie dodatkowych punktów do testowania turystów. Testy antygenowe dla Gości będą współfinansowane przez Republikę Chorwacji. Na ten cel przeznaczono 20 mln kun. Wszystkie informacje o punktach testowych będą dostępne na stronie www.safestayincroatia.hr, w 10 językach, w tym po polsku. Strona zawierać będzie również przegląd sytuacji epidemiologicznej w poszczególnych województwach, a także na chorwackich wyspach w ramach kampanii „Chorwackie wyspy – zielone wyspy”.

Ponadto w centrum naszego zainteresowania znalazła się lepsza i bardziej zróżnicowana oferta turystyczna, która zapewnia naszym Gościom wysoki poziom bezpieczeństwa z dala od tłumów. Mowa tu o działaniach, za pomocą których wysyłamy turystom kolejny przekaz, że Chorwacja jest pożądanym kierunkiem turystycznym, oferującym bezpieczeństwo, przyjemny pobyt i autentyczność wrażeń.

AG, MM: Co się zmieniło w chorwackiej turystyce w ciągu roku – czy ubyło dużo obiektów, restauracji, hoteli?

NB: Nie ulega wątpliwości, że pandemia mocno uderzyła w sektor turystyczny i na zawsze zmieniła paradygmat podróżowania. Jednak z tego kryzysu możemy i musimy się uczyć stawiając czoła wyzwaniom poprzez kreatywne i innowacyjne rozwiązania.
Spokojne i przyjemne otoczenie oraz autentyczność produktów to nowe składniki luksusu, za które Goście są skłonni zapłacić więcej. Piękna przyroda, kultura i bezpieczeństwo, które stawiamy na pierwszym miejscu w projekcie Safe stay in Croatia, są dobrymi warunkami wstępnymi do zainteresowania Gości.

Rząd Republiki Chorwacji od samego początku pomagał i nadal pomaga sektorowi turystycznemu. Dzięki środkom zapewniającym utrzymanie miejsc pracy i płynności finansowej przedsiębiorstw udało nam się je zachować. Chociaż obiekty turystyczne nadal nie działają na pełnych obrotach, wierzę, że wkrótce powrócą do pełniejszego zakresu usług.

AG, MM: Jak zmieniły się wpływy do budżetu z turystyki? Czy i w jaki sposób wpłynęło to na budżet promocyjny Chorwacji na 2021?

NB: Źródła finansowania nie uległy zmianie. Jeśli mówimy o budżecie na promocję Chorwacji jako destynacji turystycznej, był on mniejszy ze względu na pandemię i zmniejszony dopływ środków.
Zgodnie z nowymi trendami postawiliśmy na promocję online i usługi dostosowane do aktualnych warunków, które pozwoliły na większe bezpieczeństwo zdrowotne Gości. Poprzez platformy cyfrowe i media społecznościowe zmieniliśmy także sposób, w jaki komunikujemy się z turystami. Inaczej też przedstawiliśmy światu cel podróży.

AG, MM: W jaki sposób rząd chorwacki pomagał / pomaga przedsiębiorcom turystycznym w czasach covid?

NB: Przez cały okres pandemii rząd Republiki Chorwacji dbał o chorwacką gospodarkę i utrzymanie miejsc pracy. Skierowano ponad 10 mld kun (ok. 1,3 mld euro) do sektora prywatnego w celu zachowania miejsc pracy i płynności finansowej przedsiębiorstw. Działania te objęły cały sektor turystyczny.

Ministerstwo Turystyki i Sportu udzieliło gwarancji państwowych w wysokości 1,5 mld kun (ok. 200 mln euro) jako wsparcie finansowe dla przedsiębiorców prowadzących działalność turystyczną lub sportową w celu złagodzenia skutków kryzysu pandemicznego.

AG, MM: Kiedy wg Pani Minister turystyka powróci do poziomu sprzed pandemii

NB: Naszym priorytetem jest, aby sektor turystyczny w Chorwacji, jeśli chodzi o przychody, powrócił do poziomu sprzed pandemii do 2023 roku. Kolejnym celem jest osiągnięcie średniej unijnej pod względem wartości dodanej brutto z turystyki do 2026 roku.

AG, MM: Co sądzi Pani o europejskim projekcie wspólnego certyfikatu zdrowia dla podróżujących?

NB: Od 1 kwietnia kryteria wjazdu do Chorwacji zostały rozszerzone dla obywateli UE, ale także Gości z krajów trzecich, którzy granicę przekraczają na podstawie zaświadczenia o szczepieniach lub potwierdzeniu przebyci COVID, nie starszym niż 180 dni lub z negatywnym wynikiem testu PCR lub testu antygenowego z listy testów UE.
Istniejące kryteria są zgodne z propozycją Komisji Europejskiej. Chorwacja przygotowuje się do wdrożenia cyfrowego zielonego paszportu, który powinien ułatwić ruch turystyczny w Unii Europejskiej dzięki jednolitym i przewidywalnym zasadom.

AG, NB: W ustawie obowiązującej od stycznia 2020 znalazł się zapis o stworzeniu funduszu na rzecz rozwoju słabiej rozwiniętych turystycznie regionów. Jakie są jego losy?

NB: Fundusz Obszarów Turystycznie Nierozwiniętych i Kontynentu oraz Fundusz Stowarzyszenia Wspólnot Turystycznych powstały, aby umożliwić bardziej przejrzyste finansowanie, a także lepsze wspólne zarządzanie rozwojem produktów turystycznych oraz promocją destynacji.
Położyło to podwaliny pod poprawę ogólnej oferty turystycznej Chorwacji, zwłaszcza na obszarach słabiej rozwiniętych pod tym względem. Środki przeznaczone na rozwój produktów turystycznych i podniesienie poziomu konkurencyjności destynacji turystycznych zostały wypłacone po raz pierwszy w tym roku. Zapewniło to dodatkowe wsparcie dla rozwoju turystyki we wszystkich destynacjach.

AG, MM: Jaka będzie w tym roku wysokość opłaty turystycznej dla turystów i czy będzie jednakowa w każdym regionie?

NB: Ze względu na szczególne okoliczności Ministerstwo Turystyki i Sportu zwróciło się do województw z propozycją obniżenia opłaty turystycznej. W tej chwili mamy około 30 miast i gmin, które są zainteresowane jej obniżeniem. Są to między innymi Dubrownik, Split czy Zadar.
Biorąc pod uwagę szczególne uwarunkowania i niepewność w branży turystycznej, Ministerstwo Turystyki i Sportu obniży w maju o 50 proc. zryczałtowaną opłatę turystyczną i składkę turystyczną dla prywatnych najemców oraz zgodnie z ustaleniami wewnątrz branży, również stawkę opłaty dla żeglarzy o 20 proc..

AG, MM: Zdaniem Pani Minister znaczenie turystyki zrównoważonej wzrosło czy zmalało z powodu covid?

NB: Oczywistym jest, że zrównoważony charakter oferty turystycznej jest kluczowy dla dalszego rozwoju turystyki. Odniesiemy się do tego w naszej nowej Strategii Rozwoju Zrównoważonej Turystyki do 2030 roku, której towarzyszy siedmioletni Krajowy Plan Rozwoju Zrównoważonej Turystyki.

AG, MM: Czy rząd Chorwacji rozważa wprowadzenie dopłat dla turystów / gości MICE tak jak zrobiła to Malta?

NB: Od początku pandemii chorwacki Rząd zwraca szczególną uwagę na sektor turystyczny. Jak już wspomniałam, na dofinansowanie testów antygenowych dla turystów przeznaczono 20 mln kun. W pełni dostosowaliśmy również ofertę do wymagań Gości, a poprzez projekt Safe stay in Croatia nadal pozycjonujemy Chorwację jako bezpieczną destynację. Kierujemy się przy tych działaniach faktem, że bezpieczeństwo jest kluczowym powodem wyboru celu podróży.
Podejmujemy wszelkie działania, aby ułatwić naszym Gościom przyjazd do Chorwacji oraz uczynić ich pobyt bezpiecznym i przyjemnym.

AG, MM: Jakie są założenia planu odbudowy sektora turystycznego w Chorwacji krok po kroku? Na co położony będzie nacisk w pierwszej kolejności?

NB: W dłuższej perspektywie naszym celem jest zwiększenie liczby turystów w porównaniu do poprzednich rekordowych lat, przy jednoczesnym bardziej równomiernym rozłożeniu ruchu turystycznego na terenie całej Chorwacji i w ciągu całego roku. Będziemy również dążyli do osiągnięcia równych lub wyższych całkowitych dochodów. Niezależnie od pandemii, która pozostawiła głębokie ślady w turystyce, musimy patrzeć w przyszłość.

Przed pandemią rozpoczęliśmy reformę ram prawnych zmierzającą do profesjonalizacji systemu wspólnot turystycznych, rekategoryzacji zakwaterowania prywatnego, uregulowania statusu turystyki zdrowotne czy terenów turystycznych. Reformy będą kontynuowane zgodne z naszymi strategicznymi celami. Rozpoczęliśmy przygotowywanie nowej, dziesięcioletniej Strategii Rozwoju Zrównoważonej Turystyki oraz siedmioletniego Krajowy Plan Rozwoju Zrównoważonej Turystyki, które będą ściśle powiązane z nowym budżetem europejskim.

Fakt, że pandemia „opróżniła” wszystkie destynacje, które były obciążone masową turystyką, a także to, że Unia Europejska dokonała zdecydowanego zwrotu w kierunku zrównoważonego rozwoju, oznacza, że mamy warunki wstępne, aby odejść od obecnego modelu i wykorzystać dostępne fundusze do zmiany na lepsze.

AG, MM: Ile wynosiła pomoc ze środków UE, jak te środki były / są / będą dystrybuowane, czy branża turystyczna miała wpływ na sposób tej dystrybucji?

NB: W ciągu najbliższych siedmiu lat Chorwacja będzie miała do dyspozycji dwa razy więcej środków finansowych w porównaniu z okresem budżetowym 2014-2020. Łącznie około 24 mld euro, z czego udział budżetu Unii Europejskiej wynosić będzie 12,9 mld euro.

Zapewnienie odporności sektora turystycznego jest dla nas niezwykle ważne. W tym kontekście Chorwacja będzie miała do dyspozycji prawie 6 mld euro bezzwrotnej dotacji z Mechanizmu Odbudowy i Odporności, które zostaną przeznaczone na finansowanie inwestycji i reform mających na celu przyspieszenie ożywienia i zwiększenie odporności gospodarki. Krajowy Plan Odbudowy i Odporności definiuje wykorzystanie tych środków, przy czym turystyka jako jeden z najbardziej dotkniętych sektorów zajmuje w nim specjalne miejsce. Zainwestujemy środki w odbudowę turystyki, wzmocnienie jej konkurencyjności i odporności, przy poszanowaniu wytycznych określonych przez Komisję Europejską, czyli inwestując w zrównoważony rozwój, zielone projekty i cyfryzację.

Jestem przekonana, że sektor turystyczny wykorzysta możliwości ze zwiększonej alokacji środków europejskich uczestnicząc w jak największej liczbie projektów w ramach zielonej i cyfrowej transformacji czy tworząc konkurencyjne produkty turystyczne.

Rozmawiali: Adam Gąsior i Marzena Markowska