Justyna Zając-Wysocka: rozwiązania proponowane przez rząd nie wystarczą

Doradca podatkowy, Justyna Zając-Wysocka, specjalnie dla portalu WaszaTurystyka.pl, komentuje planowane rozwiązania w ramach tarczy antykryzysowej dla przedsiębiorców.

Wciąż nie znam treści aktów prawnych które regulować będą zapowiadany „pakiet osłonowy” dla przedsiębiorców. Jednak na podstawie przekazanych już przez Ministerstwo Finansów informacji wiemy, jak w ogólnym zarysie będą prezentować się wdrażane rozwiązania.

Całość projektowanego pakietu nazwana została Gospodarczą i Społeczną Tarczą Antykryzysową dla Bezpieczeństwa Przedsiębiorstw i Pracowników w związku z pandemią wirusa SARS- Cov – 2. Ma ona na celu systemowe wsparcie podatników w trudnym okresie, pomagając zachować m.in. płynność finansową, którą uznano za jedno z największych wyzwań tego trudnego okresu.

Wśród proponowanych rozwiązań znajduje się szereg instytucji obejmujących:

Możliwość wstecznego rozliczania strat podatkowych w PIT i CIT.

Dzięki tej zmianie stratę poniesioną w bieżącym roku podatnicy będą mogli odliczyć od dochodu uzyskanego w 2019 r. Będzie się to odbywać w ramach korekty zeznania za 2019 r. Co jednak istotne możliwość taka będzie dostępna jedynie dla podatników, których przychody osiągnięte w 2020 r. spadną o co najmniej 50 proc. w stosunku do przychodów osiągniętych w 2019 r. Odliczyć od dochodu z 2019 r. będzie można stratę do wysokości 5 mln zł a nadwyżka będzie odliczana w kolejnych latach. W praktyce wprowadzenie takiej regulacji może przynieść podatnikom rzeczywistą i wymierną korzyść.

Tym niemniej, wymóg wykazania spadku przychodów aż o 50 proc. może sprawić, że wielu z przedsiębiorców, którzy podjęli skutecznie działania zaradcze poprzez własną zapobiegliwość i zdolność podtrzymywania źródeł przychodu pozbawią się prawa do skorzystania z wstecznego rozliczenia straty, tylko i wyłącznie dlatego, że ich przychody spadły np. o 30 proc.

Przedłużenie terminu do zapłacenia podatku minimalnego od nieruchomości komercyjnych za miesiące marzec-maj 2020 r. do 20 lipca 2020 r.

Ta forma pomocy w ramach podatku od przychodu z budynków będzie dostępna dla podatników, których przychody w danym miesiącu w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego będą niższe o co najmniej 50 proc. Również podatnicy, którzy nie osiągali w poprzednim roku przychodów, ale w okresie marzec–maj ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne w związku z koronawirusem będą mogli zapłacić w późniejszym terminie ten podatek.

Tak jak i wypadku powyższej zmiany, ściśle zakreślone kryterium przychodu może być przeszkodą w stosowaniu tej formy pomocy, ponieważ nie prezentuje ona wystarczającego poziomu elastyczności rynkowej. Dodatkowo, warto podkreślić, że podatek od przychodu z budynków stanowi część podatków dochodowych i jest ich względem neutralny. Ponadto, z uwagi na wysoką kwotę wolną od podatku oraz stawkę wynoszącą 0,0035 proc. podstawy opodatkowania, nie osiąga on zwykle bardzo wysokich wartości.

Dlatego warto byłoby zastanowić się, czy z uwagi na charakter tego podatku lepszym rozwiązaniem nie byłoby po prostu zawieszenie jego poboru, które skutkowałoby wymierną korzyścią przedsiębiorcy.

Wyłączenie stosowania regulacji w podatkach dochodowych dotyczących tzw. złych długów w odniesieniu do dłużników, którzy powinni uwzględniać niezapłacone zobowiązania przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy.

Zwolnieni z tego obowiązku będą mogli być podatnicy, których przychody osiągnięte w okresach rozliczeniowych (miesięcznych albo kwartalnych) w stosunku do analogicznych okresów w 2019 r. zmniejszą się o co najmniej 50 proc., jak i osoby, które nie osiągnęły w poprzednim roku przychodów, ale w 2020 r. ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne koronawirusa. Zmiana ta ma związek z wprowadzeniem tzw. ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych. W obliczu funkcjonowania tych przepisów dłużnicy, którzy nie regulowali terminowo swoich zobowiązań, musieliby powiększać podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym o kwoty netto nieuregulowanych zobowiązań.

Wprowadzenie możliwości rezygnacji z uproszczonych zaliczek w 2020 r. i obliczanie zaliczek miesięcznych od bieżących dochodów.

Ta forma pomocy dotyczy wyłącznie „małych przedsiębiorców”. Podatnicy, którzy zrezygnują z uproszczonych zaliczek, za okres od marca do grudnia, będą obliczać zaliczki od bieżących dochodów. Uzależnienie zaliczek od bieżących dochodów które w okresie epidemii będą niższe jest zmianą w dobrym kierunku, która umożliwi odejście od stałych kwot zaliczek, które mogłyby zostać nieuregulowane, a w konsekwencji rodzić odsetki.

Przedłużenie terminu do złożenia zeznania CIT-8 dla organizacji pozarządowych.

Zmiana ta nie ma charakteru wymiernej ulgi, tym niemniej przesunięcie obowiązków sprawozdawczych dla organizacji pozarządowych jest ruchem w dobrym kierunku. Tym niemniej pozostaje liczyć, że w finalnym projekcie jak najszersza grupa podatników CIT zostanie objęta przesuniętym terminem składania deklaracji.

Wprowadzenie odliczenia w podatku PIT i CIT z tytułu darowizn (pieniężnych lub rzeczowych)

Dotyczy to jednak jedynie darowizn przekazanych na cele związane z zapobieganiem oraz zwalczaniem zakażenia koronawirusem dla podmiotów świadczących opiekę zdrowotną, w tym transport sanitarny, a także przekazane Agencji Rezerw Materiałowych oraz Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych. W rezultacie, ulga ta będzie mieć zastosowanie do stosunkowo nielicznej grupy podatników, którzy mają możliwość dokonywania takich darowizn w okresie trudności gospodarczych.

Wydłużenie terminu na przekazanie przez płatników zaliczek na podatek od wynagrodzeń pobranych za marzec i kwiecień.

Planowo, zapłata zaliczek będzie możliwa do 1 czerwca 2020 r. Jest to jednak jedynie przesunięcie terminu, dlatego finalnie i tak konieczne będzie zapłacenie zobowiązań w dosyć krótkim czasie po okresie znaczącego spadku przychodów.

Czasową rezygnację z opłaty prolongacyjnej z tytułu rozłożenia na raty lub odroczenia terminu płatności podatków i zaległości podatkowych, które są dochodem budżetu państwa na czas obowiązywania stanu epidemicznego.

Jest to niewątpliwie ważna zmiana, ponieważ umożliwia korzystanie z ulg podatkowych o których mowa w art. 67a OP bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów w postaci opłaty prolongacyjnej. Warto wskazać, że opłata ta nie przybiera zwykle dużych wartości zaś zapowiadana rezygnacja ma obowiązywać jedynie na czas stanu epidemicznego.

Dlatego też można wskazać, że jest to forma pomocy bardziej wpisująca się w działania systemowe, niż przynosząca korzyści finansowe w sposób definitywny umożliwiające zachowanie działania przedsiębiorstwa.

Odroczenie do 1 lipca 2020 r. obowiązku składania nowych JPK_VAT z deklaracją dla dużych przedsiębiorców

Zgodnie z tą propozycją, termin składnia nowych plików JPK_VAT będzie tożsamy dla wszystkich podatników i będzie to 1 lipca 2020 r. Zrezygnowano zatem z terminu kwietniowego. Zasadnym jest jednak pytanie, czy lipiec będzie okresem, w którym firmy będą gotowe na niejednokrotnie złożoną i wielopoziomową reorganizację pracy jaką pośrednio wymusza wdrożenie JPK_VAT? Warto dodać, że przepisy wdrażające JPK_VAT regulują materię w sposób bardzo szczegółowy i wciąż w ich ramach obowiązują dotkliwe sankcje finansowe. Pozostaje więc kolejne pytanie: czy przedsiębiorców będzie stać na błędy w nowych JPK.

Odroczenie do 13 lipca 2020 r. zgłoszeń do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR).

Przypomnijmy CRBR to system, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Głównym zadaniem Rejestru jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Pozyskiwanie rzetelnych i aktualnych danych o beneficjentach rzeczywistych ma decydujące znaczenie dla zwalczania tych zjawisk kryminogennych, ponieważ uniemożliwia przestępcom ukrycie swojej tożsamości w skomplikowanej strukturze korporacyjnej.

Możliwość wprowadzenie przez gminy zwolnień z podatku od nieruchomości dla przedsiębiorców w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu koronawirusa.

Powyższa odpowiedź dotyczy jednak możliwości wprowadzenia takie zwolnienia. Decydujące znaczenie będą tu mieć zatem decyzje gmin, w których rękach leży władztwo podatkowe w tym zakresie. Mając na uwadze że jednostki samorządu terytorialnego dysponują bardzo różnorodnymi budżetami, na których niewątpliwie odbije się także konieczność przeznaczenia środków na walkę z epidemią, to wprowadzenie zwolnień z podatku od nieruchomości może okazać się w wielu miejscach niemożliwe.

Większą elastyczność Krajowej Administracji Skarbowej przy realizacji zadań w sytuacji kryzysowej. Możliwość zawieszenia kontroli podatkowych, postępowań podatkowych, kontroli celno-podatkowych na czas obowiązywania stanu epidemicznego.

Jak wynika z treści powyższej zapowiedzi, będzie to możliwość, nie zaś konieczność zawieszenia działań organu. Stąd też pytanie czy zupełnie uzasadnione okolicznościami zawieszenia staną się powszechnie obowiązującą praktyką.

Uelastycznienie zasad gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych, w tym jednostek samorządu terytorialnego, funduszy celowych, agencji wykonawczych i budżetu państwa w celu zapewnienia możliwie najszybszego i sprawnego dysponowania środkami publicznymi na cele związane z przeciwdziałaniem COVID-19.

O ile zmiana ta wprowadza zmiany głównie dla jednostek sektora finansów publicznych, to upłynnienie ich działania może przedkładać się na sprawniejsze funkcjonowanie w sprawach przedsiębiorców. W ramach planowanych działań chodzi o ograniczenie liczby procedur oraz obciążeń wynikających z obowiązujących przepisów prawa.

Np. zniesienie ograniczeń związanych ze zmianami planów finansowych; możliwość dofinansowania ze środków budżetu państwa lub z innych środków publicznych do 100 proc. wartości realizowanych zadań; dłuższe terminy rozliczania dotacji; uproszczenie procedury zmiany przeznaczenia rezerwy celowych, czy tworzenia rezerw celowych z zablokowanych środków.

Możliwość wstrzymania administracyjnego postępowania egzekucyjnego należności pieniężnych.

Trzeba jednak jasno podkreślić, że przez wstrzymanie postępowania rozumie się przez to wstrzymanie wykonania zastosowanych środków egzekucyjnych, które nie powoduje uchylenia dokonanych czynności egzekucyjnych, oraz niepodejmowanie nowych środków egzekucyjnych. Jest to zatem forma pomocy w bieżącym zachowaniu płynności poprzez zawieszenie realizacji czynności egzekucyjnych i pozostawienie środków pieniężnych w dyspozycji podatnika.

Podsumowując, planowane rozwiązania dotyczą bardzo wielu aspektów podatkowych. I choć wiele z nich ma formę wydłużenia terminów realizacji obowiązków, która zdaje się nie wpływać znacząco na kondycję finansową, to na wstępną ocenę jak rzeczywiście proponowane rozwiązania pomogą podatnikom, trzeba poczekać do opublikowania projektu ustawy zawierającego konkretne propozycje.