Kraków utworzy strefę czystego transportu. Od połowy 2024 do centrum nie wjadą stare auta
Na sesji 23 listopada 2022 roku Radni Miasta Krakowa przyjęli uchwałę o utworzeniu strefy czystego transportu na terenie całego miasta. Jest to pierwsze takie rozwiązanie Polsce i w tej części Europy. Pierwsze zmiany wejdą w życie w lipcu 2024, a pełna wersja dwa lata później.
„Wypracowaliśmy, wspólnie z mieszkańcami poprzez konsultacje i uwzględniając zgłaszane opinie wersję, która była kompromisem. To optymalne rozwiązanie” – mówi Łukasz Franek, Dyrektor Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie.
Strefa czystego transportu (w skrócie SCT) to stosowany w Europie od lat sposób na poprawę jakości powietrza w miastach oraz dbania o zdrowie ich mieszkańców. Już w tej chwili na Starym Kontynencie jest ich ponad 300, a przygotowywanych jest kolejnych 200. Także w Polsce trwają prace w innych miastach nad SCT. Wprowadzenie strefy oznacza ograniczenie wjazdu najstarszym pojazdom, emitującym najwięcej zanieczyszczeń.
Transport drogowy jest odpowiedzialny za emisje pyłów zawieszonych PM10, PM2,5, a przede wszystkim rakotwórczych tlenków azotu (NOx). Dowodem na to są badania wskazujące, że po wymianie pieców w Krakowie nie zniknął całkowicie problem z jakością powietrza.
Przeprowadzone w Krakowie w 2019 r. pomiary realnej emisji spalin (oraz analogicznie w roku ubiegłym, dla których analiza jeszcze trwa) wykazały, że wprowadzenie strefy czystego transportu skoncentrowanej na stopniowym wycofywaniu starszych pojazdów – w szczególności modeli benzynowych niespełniających min. wymagań normy emisji Euro 3 oraz pojazdów z silnikiem Diesla niespełniających min. wymagań normy emisji Euro 6 – mogłaby znacznie zmniejszyć emisję szkodliwych tlenków azotu (NOx) i przynieść wymierne korzyści dla jakości powietrza i życia w Krakowie.
SCT to ważny krok, mający na celu zmniejszenie emisji trujących tlenków azotu i pyłów. Szacuje się, że po wejściu w życie jej drugiego etapu, po 1 lipca 2026 r., tlenków azotu może być w krakowskim powietrzu mniej niemal o połowę w porównaniu z 2019 r. Spadek ilości pyłów ma być jeszcze większy – o ok. 82%. To z powodu tych zanieczyszczeń stacja pomiarowa przy Al. Krasińskiego ma wskazania najgorsze w Polsce. Ponadto badania pokazują jasno, że dzieci i młodzież mieszkające przy ruchliwych ulicach miały częściej objawy astmy niż ich rówieśnicy mieszkający dalej od arterii.
Jak będzie wyglądała strefa czystego transportu w Krakowie?
Projekt strefy czystego transportu bazuje na badaniach ruchu wykonanych na krakowskich ulicach. Obszar krakowskiej SCT pokrywa się w zasadzie z granicami administracyjnymi miasta Krakowa. Objęcie tak dużego obszaru wynika z chęci zapewnienia wysokiej efektywności rozwiązania – im większy będzie obszar SCT, tym lepszy będzie efekt poprawy jakości powietrza.
Uchwała przewiduje dwa etapy wprowadzenie strefy. Do Krakowa nadal będzie można wjechać samochodami o różnym napędzie, pod warunkiem, że silnik spełnia odpowiednią normę emisji spalin.
Pierwszy etap wdrożenie SCT w Krakowie przypada na lipiec 2024 r. Wówczas do miasta nie wjadą auta najstarsze, najbardziej zanieczyszczające powietrze, tj. blisko i ponad 30-letnie.
Pojazdy zarejestrowane po raz ostatni przed 1 stycznia 2023 r. będą podlegały bardzo łagodnym ograniczeniom. Do Krakowa wjadą pojazdy zasilane benzyną/LPG o min. normie Euro 1, a w przypadku pojazdów z silnikami Diesla o min. normie Euro 2.
Pojazdy zarejestrowane po 1 marca 2023 r. będą podlegały surowszym ograniczeniom, takim jak docelowo zostaną wprowadzone w drugim etapie (min. norma Euro 3 dla pojazdów zasilanych benzyną/LPG, a w przypadku pojazdów z silnikami Diesla o min. normie Euro 5).
Drugi etap obowiązywania SCT zacznie się w lipcu 2026 r. I tu już ograniczenie wjazdu będzie dotyczyło samochodów ponad 26-letnich (benzyna) oraz ponad 16-letnich (diesel). Czyli do Krakowa wjadą wyłącznie pojazdy zasilane benzyną/LPG o min. normie Euro 3, a w przypadku pojazdów z silnikami Diesla o min. normie Euro 5.
Uchwała przewiduje też kilka wyjątków. “Pojazdy zarejestrowane przed 1 marca 2023 r., których właścicielami są osoby, które ukończyły co najmniej 70 lat najpóźniej 1 marca 2023 r., i prowadzone przez nie, nie będą objęte wymogami strefy” – mówi dyrektor ZTP Łukasz Franek. Dodatkowo od zakazu wjazdu i poruszania się po SCT zwolnione są pojazdy posiadające odpowiednie oznaczenie, którymi poruszają się osoby niepełnosprawne. Po mieście będą też bez ograniczeń mogły jeździć pojazdy służb mundurowych, służb ratowniczych czy pojazdy specjalne jak koparki czy food trucki.
Strefa będzie dotyczyła wszystkich pojazdów, także spoza Krakowa czy Polski.
Planowana SCT to rozsądny kompromis pomiędzy oczekiwanymi przez mieszkańców efektami, w postaci poprawy jakości powietrza i jednocześnie ich obawami o ewentualne skutki ekonomiczne wprowadzenia SCT.
Według analiz Zarządu Transportu Publicznego w Krakowie, na podstawie danych Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnych SAMAR, strefa czystego transportu może objąć w pierwszym etapie, tj. w lipcu 2024 r. zaledwie 2% samochodów, które jeździły po Krakowie w grudniu 2021. Wymogów, które miałyby obowiązywać od 2026 r. na dzisiaj nie spełniłoby między 20% a 25% samochodów (ok. 100 tys. zarejestrowanych w Krakowie). Przy czym w roku 2026 r. tych pojazdów będzie jeszcze mniej, ponieważ cały czas ludzie zmieniają auta na nowsze.
POWIĄZANE WPISY
20 listopada 2024
Kulturalne Mazowsze – co warto zobaczyć jesienią
Jesienna aura nie zawsze sprzyja wędrówkom na świeżym powietrzu i eksplorowaniu uroków…
0 Komentarzy8 Minuty
19 listopada 2024
Z Gniezna do Warszawy. Nowa wystawa „1025. Narodziny Królestwa” już otwarta
W nowoczesnym gmachu Muzeum Historii Polski w Warszawie 14 listopada odbył się uroczysty…
0 Komentarzy1 Minuta
19 listopada 2024
MROT kontynuuje akcję promocyjną #PamięćiHistoria
Listopad, miesiąc zadumy i refleksji nad historią oraz pamięcią narodową, stał się…
0 Komentarzy3 Minuty
14 listopada 2024
Prywatny koncert Marzeny Markowskiej do wylicytowania na IV Gali Waszej Turystyki
Już 10 stycznia 2025 roku w warszawskim Hotelu Renaissance odbędzie się IV Gala Waszej…
0 Komentarzy1 Minuty
12 listopada 2024
Otwarte zgłoszenia udziału w aukcji charytatywnej na Gali Waszej Turystyki. Włącz się i pomagaj
Podczas kolejnej edycji Gali Waszej Turystyki, która odbędzie się 10 stycznia 2025 roku…
0 Komentarzy1 Minuty
12 listopada 2024
Miejsca, gdzie jesień na Mazowszu wygląda najpiękniej
Wprawdzie o wakacjach zdążyliśmy już zapomnieliśmy, ale Mazowsze w jesiennej szacie też…
0 Komentarzy7 Minuty
7 listopada 2024
Jesień w Olsztynie: historia, smaki i szlaki pełne barw
Olsztyn jest kameralnym miastem, które szczególnie w sezonie letnim tętni życiem.…
0 Komentarzy7 Minuty
5 listopada 2024
Save the date! IV Gala Waszej Turystyki już 10 stycznia 2025
Redakcja portalu WaszaTurystyka.pl ma zaszczyt zaprosić na IV Galę Waszej Turystyki,…
0 Komentarzy2 Minuty
31 października 2024
Przerwa w czasie lotu w Warszawie? Poznaj atrakcje niedaleko Okęcia!
Warszawa to miasto, które warto poznać, nawet jeśli masz jedynie krótką przerwę między…
0 Komentarzy2 Minuty