O środkach z KPO na turystykę w Sejmie. „To pierwsza z poszkodowanych branż, należy się jej więcej”

Posiedzenie sejmowej podkomisji ds. turystyki w sprawie KPO
Posiedzenie sejmowej podkomisji ds. turystyki w sprawie KPO

Postulaty Rady Ekspertów zostały przedstawione przez ministra Andrzeja Guta-Mostowego na posiedzeniu sejmowej komisji ds. turystyki. Dyskusja dotyczyła wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na turystykę pochodzących z Krajowego Planu Odbudowy. Zdaniem Rady turystyka jest w projekcie zbyt skąpo uwzględniona – zarówno rzeczowo, jak też finansowo.

Posiedzenie sejmowej podkomisji było zwięzłe i składało się wyłącznie z wystąpień przedstawicieli rządu. Uczestniczący w nim posłowie nie zabrali głosu na temat, z którym związane są nadzieje na zwiększenie dostępu do środków finansowych dla polskich firm turystycznych. Na posiedzeniu zabrakło też przewodniczącego komisji sejmowej zajmującej się turystyką – Ireneusza Rasia. Posiedzenie prowadził przewodniczący podkomisji, poseł Grzegorz Matusiak.

60 mld euro dla Polski i zwiększony limit pomocy publicznej

W pierwszej części głos zabrała Magdalena Rzeczkowska, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Wyjaśniła pokrótce, na czym polega problem z zaprojektowaniem KPO na potrzeby turystyki i na jakim etapie są obecnie prace. Według niej Komisja Europejska chce, aby środki poszły na dywersyfikację działalności i cyfryzację, a nie na to, na co liczy branża – czyli na odbudowę, w ramach której można byłoby udzielić bezpośredniego wsparcia firmom. Jak wyjaśniła Magdalena Rzeczkowska, za zrealizowanie celu odbudowy KE uznała środki przyznane polskim firmom m.in. w ramach „tarcz”. Na ten cel przeznaczane mają też być środki w wysokości 2 mld euro w ramach tzw. React EU, które zasilą Regionalne Programu Operacyjne.

„Jesteśmy obecnie na etapie programowania Krajowego Programu Odbudowy. Projekt trzeba złożyć do 30 kwietnia. W jego ramach do wydatkowania będą środki w ramach Next Generation EU, przyznane przez Komisję na te sfery gospodarki, które najbardziej ucierpiały. Mamy też 2 mld euro na tzw. projekt React EU, do dodania do obecnych Regionalnych Programów Operacyjnych oraz do programu Inteligentny Rozwój. One wcześniej trafią do gospodarki, w tym do turystyki i mogą być przeznaczone na jej rozwój i wsparcie” – tłumaczyła.

Jak wyjaśniła, obecnie prowadzony jest dialog dotyczący zmiany RPO pod kątem wykorzystania środków z React EU. Nie wymagają one wkładu własnego i mogą być wykorzystane w 100 proc., ale podlegają regułom dot. pomocy publicznej, m.in. limitom udzielonej pomocy. Ten został 11 marca zwiększony przez Komisję Europejską z 800 tys. euro do 1,8 mln euro.

Wymogi UE: nacisk na klimat i cyfryzację

W ramach Funduszu Odbudowy Polska otrzymać ma 58,1 mld euro. Składa się na nie część grantów 24 mld i część pożyczkowa w wysokości 34 mld euro. 26 lutego projekt Krajowego Programu Odbudowy został przekazany do konsultacji społecznych.

„Środki te mają szybko trafić do gospodarki, a warunki ich wykorzystania miały być przyjazne dla państwa członkowskiego. Jednak wykorzystanie tych środków ma jednak wiele wymogów. Przykładowo, 37 proc. środków trzeba przeznaczyć na kwestie związane z klimatem, dużą ich część również na działania związane z cyfryzacją. Co do zasady, w wydatkowaniu środków trzeba się oprzeć na reformach – tylko projekty dążące do uporządkowania poszczególnych sektorów sfery publicznej przyłożą się do realizacji środków programu” – wyjaśniła Magdalena Rzeczkowska.

Obecnie na ukończeniu jest też tworzenie wyliczenia kosztów poszczególnych elementów projektu, odbywają się też wysłuchania publiczne nt. jego komponentów (wysłuchanie dot. turystyki odbyło się w ubiegły tygodniu).

Projekty w ramach KPO trzeba zrealizować do połowy 2026. „Niezmiernie ważne jest patrzenie na linię demarkacyjną pomiędzy poszczególnymi projektami i perspektywą finansową UE. Nie wolno powielać danej inwestycji w kilku instrumentach finansowych” – podkreśliła sekretarz stanu.

Odbudową były tarcze, czas na dywersyfikację biznesu

„W zeszłym roku trwały prace polegające na weryfikacji propozycji projektowych i powiązaniu ich z reformami, by sprostać wymogom wynikających z zaleceń UE. Efektem tej pracy, dotyczącej powiązania z reformami i ułożenia projektów jest pięć komponentów widocznych w KPO. Turystyka wpisana jest w te, które dotyczą innowacyjności, wsparcia przedsiębiorczości, dywersyfikacji i zdrowia” – mówiła.

Jak wyjaśniła, turystyki brakuje w programie odbudowy, gdyż na przeznaczono na to środki w ramach „tarcz” i ReactEU.

„KE podkreśla w rozmowach, że środki te poszły na odbudowę, a KPO ma być wykorzystany na zwiększenie odporności. Dlatego stawiamy na dywersyfikację działalności i cyfryzację – aby przedsiębiorcy nie uzależniali się od jednej działalności, w ramach której działają. Jest też duży komponent związany z digitalizacją – może to być np. cyfrowa rejestracja gości (odejście od „tradycyjnej” recepcji), w celu ograniczenia kontaktu twarzą w twarz z klientem. Jest duże menu wsparcia turystyki w ramach komponentu medycznego – czyli dofinansowanie np. uzdrowisk. W polityce spójności jest też obecnie więcej miejsca dla kultury i turystyki i z tego też chcemy skorzystać w ramach RPO” – zakończyła Magdalena Rzeczkowska.

Projekty MRPiT okrojono

Następnie głos zabrał sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, Andrzej Gut-Mostowy. Przedstawił on pokrótce rolę swojego resortu w realizacji KPO oraz stanowisko branży turystycznej w sprawie programu.

„Od samego początku, gdy tylko KPO jest nam znane, czyli od wakacji 2020 współpracujemy i składamy projekty do Ministerstwa Finansów. Gospodarzem tego programu nie jesteśmy my, lecz resorty odpowiedzialne za finanse i fundusze. Wszystkie wnioski, które składaliśmy w ramach KPO, były początkowo większe w zakresie merytorycznym. Również projektowane przez nas środki opiewały na większą kwotę. Programy zostały jednak istotnie okrojone albo zmieniono „lokalizację” ich wydatkowania, jak np. w przypadku uzdrowisk” – wyjaśnił.

Turystyka zasługuje na więcej

Jak powiedział Andrzej Gut-Mostowy, powołana przy Jarosławie Gowinie Rada Ekspertów skwantyfikowała najważniejsze uwagi do KPO. Według niej „obecny kształt planu nie uwzględnia podstawowego celu powstania funduszu, czyli odbudowy turystyki, pomija też wolę organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego. Rada postuluje zatem zwiększenie środków na turystykę i poszerzenie o JST katalogu obiektów uprawnionych do ich pozyskiwania.

„Gdy mówimy o zwiększeniu odporności i konkurencyjności gospodarki w dobie pandemii, turystyka się nasuwa jako pierwsza gałąź, która powinna być w tym programie uwzględniona. Dlatego naszym zdaniem trzeba poszerzyć zakres finansowy i rzeczowy udziału turystyki w KPO” – podsumował minister.

Marzena Markowska

Redaktorka Naczelna portalu WaszaTurystyka.pl


POWIĄZANE WPISY

Privacy Preference Center