Wittenberga – Luter jest wszędzie

21 kwietnia 2016

Wittenberga – Miasto Lutra w Saksonii Anhalt to jedno z najważniejszych miast na szlaku śladami Lutra. Trwają w niej intensywne przygotowania do wielkiej fali turystów w przyszłym roku – Roku Lutra.

W przyszłym roku w całych Niemczech będzie obchodzony Rok Lutra – 500 lecie przybicie przez niego do drzwi kościoła 95 też, co zapoczątkowała Reformację. Od dziesięciu lat niemiecka branża turystyczna przygotowuje się do przyjęcia z tej okazji większej liczby turystów, zwłaszcza protestantów. Wittenberga jest obowiązkowym miejscem na szlaku wszystkich grup, które będą podróżować śladami Lutra. Marcin Luter przebywał w Wittenberdze od 1508 roku, studiował tutaj, mieszkał i do końca życia zawsze wracał do Wittenbergi. Tutaj symbolicznie rozpoczęła się Reformacja – do przybicia wspomnianych 95 tez, tutaj znajduje się grób Lutra.

Wittenberga może pochwalić się czterema zabytkami z listy światowego dziedzictwa UNESCO: domem Lutra, domem Melanchtona, dwoma kościołami. Wszystkie związane z Lutrem i Reformacją i wszystkie na pewno będą tłumnie odwiedzane przez turystów w przyszłym roku.
Wycieczki przybywające do miasta na ogół wybierają trasę prowadzącą od Domu Lutra do Kościoła Zamkowego.

Dom Lutra mieści się w dawnym budynku uniwersyteckim. Mieści się w nim kolekcja uznawana za jedną z najważniejszych wśród obiektów luterańskich.
tak dawny dom Lutra uznawany jest za największe muzeum historii reformacji na świecie. Także kościół miejski pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, w którym Luter wygłaszał kazania i po raz pierwszy odprawiał mszę, oraz kościół zamkowy, w którym znajduje się grób Lutra, są najbardziej uczęszczanymi miejscami wycieczek z całego świata. Znajduje się tutaj m.in. oryginalna ambona, z której Luter prawił kazania w Kościele Miejskim a także pierwsza kompletna Biblia w tłumaczeniu Lutra, wydrukowana w roku 1534. Jest zresztą wiele przykładów, jak druk pomógł sprawie Reformacji, m.in. drukowane od 1517 słynne tezy Lutra. Wydrukował je jako pierwszy drukarz z Bazylei Adam Petri. W gablotach zobaczyć można także ulotki z wziernikiem Lutra.
Największą salą na parterze jest refektarz, który służył również jako sala jadalnia dla rodziny Lutra i 20 studentów (wynajmował im kwatery za 20 florenów za rok czyli rocznie zarabiał druga pensję profesorską). Wisi tutaj
Na I piętrze możemy obejrzeć pismo z ekskomuniką Lutra oraz największą salę w całym domu – Wielkie Audytorium. Aula ta służyła jako miejsce dysput religijnych. Zdobi ją jedenaście wielkich portretów donatorów uniwersytetu, 4 obrazy przedstawiające władców przychylnych Luteranom (m.in. elektora Fryderyka Mądrego) oraz 2 przedstawiające Lutra i Melanchtona.
Dla wielu zwiedzających najważniejsze w muzeum są pomieszczenia należące do rodziny Lutra, głównie do niego i jego żony Katarzyny von Bor. W pokoju Lutra obejrzeć można oryginalną drewnianą podłogę, stół, zdobione drewniane ściany. Jedyna kobieta, która miała dostęp do tego pomieszczenia była żona Lutra. Pokój Katarzyny został przez Lutra udekorowany dziesięć lat po ślubie.
Wstęp do muzeum kosztuje 6 euro, dla grup – 4 euro od osoby.

Idąc główną ulicą dochodzimy szybko do kolejnego Domu i Melanchtona, drugiego z obiektów listy UNESCO. Filip Melanchton był najbliższym współpracownikiem Lutra i uważany jest za współtwórcę Reformacji. O roku 1518 aż do końca życia wykładał na uniwersytecie w Wittenberdze. Uważany jest za reformatora szkolnictwa niemieckiego. Najważniejszymi zabytkami są w nim dwie oryginalne księgi autorstwa Melanchtona, jego pokoje są odrestaurowane w XIX wiecznym stylu.

Kolejny ważny obiekt to budynki uniwersyteckie zwane Alma Mater Leucorea. Uczelnia został ufundowana w 1502 roku przez elektora Fryderyka Mądrego. Oprócz Lutra i Melanchtona studiował tutaj choćby Giordano Bruno (spalony na stosie w 1600 roku).

Kościół Miejski, kolejny obiekt z listy UNESCO, to miejsce, w którym Luter wygłosił ponad tysiąc kazań. Zwany jest często Matką Reformacji. Ważnym elementem jest ołtarz – tryptyk autorstwa Cranacha. Na części poświęconej chrztowi postać księdza ma twarz Melanchtona a inna postać – twarz Cranacha. Z kolei w Ostatniej Wieczerzy postać odwrócona od Chrystusa ma twarz Lutra. W bocznej można obejrzeć inny obraz Cranacha – mocno propagandowe epitafium Paula Ebera.

Kilkadziesiąt metrów od świątyni zaczyna się Plac Ratuszowy, na którym stoją dwa pomniki: Lutra i Melanchtona. Przy placu stoi jeden z dwóch domów Cranacha. Był on, podobnie, jak syn, nie tylko malarzem, ale i doskonałym biznesmenem oraz burmistrzem miasta. W jednym z pomieszczeniem znajduje się kopia prasy drukarskiej, na której Cranach produkował tysiące ulotek propagandowych, m.in. z podobiznami Lutra. W innej z komnat – oryginalny pomalowany przez gospodarza drewniany sufit i ściany. Drugi Dom Cranachów znajduje się kilkadziesiąt metrów dalej, na jego dziedzińcu stoi pomnik wyobrażający malarza przy pracy.

Przy ostatnim z miejsc związanych z Lutrem, Kościołem Zamkowym, obecnie trwają gorączkowe prace rekonstrukcyjne. Nie można go na razie zwiedzać, zostanie ponownie otwarty uroczyście jesienią (w obecności m.in. królowej Danii). Można jedynie zobaczyć wejście. Obecne drzwi w nim wykonane są z brązu a na nich wyryto 95 tez Lutra. Oryginalne drzwi, do których Luter przybił swoje tezy, nie zachowały się do naszych czasów. na tympanonie nad portalem widnieje scena Ukrzyżowania adorowanego przez Lutra i Melanchtona (z wydrukowana Biblią w ręku) na tle panoramy Wittenbergi i rzeki Łaby. Witraże w kościele przedstawiają herby miast, które jako pierwsze przyjęły luteranizm, w tym polskich: Gdańska, Gorzowa Wielkopolskiego, Poznania i Wrocławia. Najważniejszymi obiektami wewnątrz są skromne nagrobki Lutra i Melanchtona
Niemcy spieszą się z remontem kościoła, wszak jest on niezwykle istotnym punktem na Szlaku Lutra. Pozostałe miejsca w mieście już są gotowe na przyjęcie turystów. W sklepach pełno pamiątek „luterańskich”, figurek Lutra, pojawiło się piwo Luter oraz wino Luter. W restauracjach można zamówić menu Lutra – dania nawiązujące do XVI wiecznej kuchni saksońskiej.

Kristin Ruske z Informacji Turystycznej w Wittenberdze, powiedziała w rozmowie z przedstawicielem portalu WaszaTurystyka.pl: „Wittenberga jest ważnym miastem nie tylko dla protestantów. Miasto prawie nie zostało zniszczone podczas II wojny światowej, może się pochwalić dobrze zachowanymi zabytkami, z których aż cztery znajduję się na liście UNESCO. Polscy turyści nie są liczni, ale co roku jest coraz więcej. W ubiegłym roku odnotowaliśmy 610 gości z Polski, którzy wykupili 1 608 noclegów. W porównaniu do roku 2014 to wzrost o 8,5 proc. Liczymy, że w tym i następnym roku będziemy mogli cieszyć się co najmniej takim samym progresem.”

{gallery}3669{/gallery}